12 december 2017

IN4CARE WIL BRUG SLAAN TUSSEN ZORGSECTOR EN INNOVATIE

SAMEN KUNNEN WE DE BAKENS VERZETTEN

De wereld verandert sneller dan ooit tevoren. Start-ups over de hele wereld pakken dagelijks uit met innovatieve technologie die ook voor de zorg- en welzijnssector baanbrekend kan zijn. Ook in Vlaanderen sleutelen ontwikkelaars, ingenieurs en designers aan de gezondheidszorg van morgen. Maar hoe kan je als zorgorganisatie door het bos de bomen zien? Welke innovaties zijn relevant en duurzaam? En moeten we per se elke nieuwe hype achternahollen? Directeur Nico De fauw van In4care wil licht in de duisternis brengen. Door zorg en welzijn in contact te brengen met innovatie, wil In4care mee de weg bereiden voor een nog betere, efficiëntere en kwaliteitsvollere zorg. In Vlaanderen, maar met een open blik op de wereld.

Voor de mensen die In4care nog niet zouden kennen: wie zijn jullie en wat doen jullie?
Nico De fauw: In4care is een Healthcare Innovation Center, gevestigd in Heverlee, met ondertussen meer dan 400 leden uit de zorg- en welzijnssector: algemene en psychiatrische ziekenhuizen, woonzorgcentra, voorzieningen voor personen met een beperking, jeugdhulporganisaties, centra geestelijke gezondheidszorg, kinderdagverblijven… Een divers en gevarieerd gezelschap, maar wat ons bindt is het streven naar kwaliteitsvolle, toegankelijke en betaalbare zorg. Op de hoogte zijn én implementeren van innovaties maakt hiervan uiteraard deel uit. Daarom stimuleren we onze leden om te leren van elkaar en brengen we hen ook in contact met innovatieve bedrijven en start-ups. Zo willen we ervoor zorgen dat nieuwe ontwikkelingen nog beter op maat van cliënten en bewoners zijn afgestemd. Bovendien willen we innovaties die hun meerwaarde hebben bewezen sneller laten doorstromen naar de werkvloer. Er gebeurt vandaag erg veel, maar het is soms moeilijk om de echt innovatieve, relevante en duurzame oplossingen te detecteren. In4care wil daarbij helpen. Omgekeerd kunnen we ook start-ups de weg naar zorg en welzijn wijzen, zodat ze sneller innovaties kunnen testen en implementeren. Verbinden en scharnieren, zo zou je onze opdracht kunnen omschrijven.

Hoe wil In4care dat concreet aanpakken?
Wij organiseren geregeld inspiratiesessies om onze leden in contact te brengen met nieuwe ontwikkelingen, producten en start-ups. Tijdens leadershipmeetings brengen we met enkele directies een bezoek aan een innovatief bedrijf. Zo waren we onlangs te gast bij Philips. We kiezen ervoor om dat in kleine groepen te doen, zodat er veel interactie mogelijk is en er vooral ook meteen beslissingen kunnen worden genomen. Wij willen er niet alleen over praten, maar vooral doen. Op 29 januari is er ook ons Nieuwjaars­event met een sterk inhoudelijk programma rond Virtual Reality.

Daarnaast gaan we in samenwerking met Dag van de Zorg op 13 maart een ideathon organiseren: dat is een bijeenkomst van ontwikkelaars, designers, ingenieurs, organisaties en zorggebruikers die volgens een bepaalde methodiek samen innovatieve oplossingen zoeken. Met die initiatieven brengen we mensen samen en inspireren we onze leden. We willen vooral een voedingsbodem creëren voor innovatie door onze leden te laten proeven van de vele nieuwe opportuniteiten. Samen kunnen we dan kijken welke innovaties relevant zijn en hoe we die het best naar zorg en welzijn kunnen vertalen. Want het uiteindelijke doel is om de best mogelijke hulp te bieden aan de zorgvrager. Om dat te realiseren werken we ook samen met twee freelancers: Eric Van der Hulst (Imec) en Bart Collet (directeur van een woonzorgcentrum en initiatiefnemer van Hyperadvancer en Healthstartup.eu). Samen vormen we een complementair en sterk team.

“Ons uitgangspunt is dat innovaties de zorg menselijker moeten maken. In4care wil hierbij als scharnier en als matchmaker fungeren tussen enerzijds onze leden uit zorg en welzijn, anderzijds de start-up wereld, ondernemingen (witte economie), kennisinstellingen e.a. die met innovatie in de zorg bezig zijn. We merken immers dat het op dit moment voor de actoren uit de zorg- en welzijnssector onmogelijk is geworden om door het bos de bomen nog te zien. Tegelijk is het voor veel ondernemingen ontzettend moeilijk om toegang te krijgen tot diezelfde voorzieningen. Daardoor geraken veel zeer beloftevolle innovaties zelfs nooit tot bij de zorggebruiker.”
– Rudy Maertens (foto), voorzitter In4care

In4care wil ook actief als partner projecten helpen realiseren?
In4care wil zich inderdaad in innovatie­projecten engageren. Wij kunnen bijvoorbeeld partners bij elkaar brengen of helpen om een proeftuin op te zetten. Of we kunnen een idee of een design toetsen bij onze leden om te zien of het goed zit. In4care kan ook als investeerder optreden, maar dan alleen als we als partner ook inhoudelijk betrokken zijn; we zijn geen investeringsmaatschappij. Een mooi voorbeeld is de samenwerking met Attractive2Wear, een idee van Jo De Clercq van De Wingerd. Attractive­2Wear past bestaande kledij van zwaar zorgbehoevende mensen aan, zodat hulpverleners die gemakkelijk kunnen aan- en uittrekken. Een lovenswaardig initiatief, want je eigen kledij kunnen dragen zorgt voor het behoud van je identiteit en zelfwaarde. Een aantal leden-woonzorgcentra van In4care hebben mee helpen testen, vervolgens hebben we erover gecommuniceerd en hebben we demopakketten aangeboden aan woonzorgcentra. Zo komt een innovatie sneller op de werkvloer. Want daar is het ons uiteindelijk om te doen. Het is ook een mooi voorbeeld van een bottom-up innovatie, waarvan we er graag nog meer willen steunen.

Om bottom-up projecten te stimuleren, organiseert In4care ook de projectoproep ‘Zorgvinding’. Als deze Zorgwijzer verschijnt, zijn de zes laureaten bekend. Hoe is dat initiatief verlopen?
Met maar liefst 95 inzendingen uit alle sectoren kunnen we gerust van een succes spreken. Op 6 december worden de laureaten bekendgemaakt en tijdens het Nieuwjaarsevent worden ze in de bloemetjes gezet. Elke van de zes laureaten krijgt 10.000 euro om zijn idee, samen met In4care, te helpen realiseren. Wat mij verrast heeft, is de grote diversiteit aan zorgvindingen. Hier en daar gaan enkele ideeën in dezelfde richting: die mensen zullen we in contact met elkaar brengen, zodat ze samen hun idee kunnen vormgeven. Want dat is de bedoeling: dat de beste zorgvindingen ook effectief worden ontwikkeld en verspreid. Dat is ons engagement. In tegenstelling tot veel andere wedstrijden staat de laureaat bij ons niet aan het eind van een traject, maar aan het begin.

Bottom-up innovatie willen we verder ook stimuleren met de MakerNurse-beweging. Die wil verpleegkundigen en andere zorgverstrekkers ertoe aanzetten om problemen te detecteren, over oplossingen na te denken en er ook effectief mee aan de slag te gaan. Met In4care willen we proberen om in voorzieningen een soort innovatielab in te richten: een lokaal waar mensen komen om een probleem aan te brengen en om samen naar oplossingen te zoeken. Heel basic, met post-its en een flipchart om te beginnen en dan later misschien ook met een 3D-printer. Zo willen we ook letterlijk de ruimte scheppen voor innovatie.

In4care schrijft zich ook in een grotere, internationale beweging in?
Ja, we zijn lid van het Global Network of Healthcare Innovation Centers. Zo willen we ons internationaal profileren en tegelijk ons netwerk vergroten. Innovatie moet je op grote schaal durven bekijken. De tijden waarin we leven, veranderen exponentieel snel. Het is nauwelijks voor te stellen dat 25 jaar geleden het internet nog in zijn kinder­schoenen stond. Vandaag is een wereld zonder internet nauwelijks nog denkbaar. Waar zullen we over 25 jaar staan? De evolutie gaat steeds sneller. We kunnen vandaag al ontzettend veel: virtuele realiteit, artificiële intelligentie, augmented reality, robots, blockchaintechnologie… Dat lijkt allemaal nog heel high-level en ver van ons bed, maar het is er al. Mondjesmaat moet ook de zorg- en welzijnssector met die innovaties kennismaken, er de opportuniteiten van ontdekken en toepassen. Cruciaal hierin is dat ook de ondersteunende zorgprocessen dienen mee te evolueren, evenals de financiering; een grote uitdaging. Veel innovaties staan nu nog aan het prille begin, maar de ontwikkeling gaat exponentieel, dus razendsnel. In4care wil ervoor zorgen dat die innovaties op een goede, relevante manier in zorg en welzijn kunnen landen. We werken met mensen en we werken voor kwetsbare mensen, in een snel veranderende context, maar ook dan is het belangrijk om in te zetten op nieuwe tendensen en ontwikkelingen. Talrijke start-ups ontwikkelen nieuwe mogelijkheden. We moeten durven ondernemerschap tonen en zaken uitproberen, verfijnen en toepassen.

Zorg- en welzijnsvoorzieningen hebben al heel veel omhanden en ze zijn allemaal in transitie. Is er wel nog voldoende mentale en financiële ruimte voor andere innovaties?
Je kan inderdaad niet naast die realiteit kijken. Toch moet je als ondernemer, ook in zorg en welzijn, naast het dagelijkse werk altijd vooruit blijven kijken. Peter Hinssen noemt dat ‘de jungle in trekken’ op zoek naar nieuwe dingen. Dat is niet altijd evident, maar net daarom wil In4care die rol van intermediair op zich nemen. Ik denk dat de sector daaraan nood heeft. Ons ledenaantal groeit snel, over de 400 ondertussen. Voorlopig kunnen alleen zorg- en welzijnsvoorzieningen lid worden – in 2018 nog gratis bovendien. Wegens de grote interesse zullen we vanaf volgend jaar ook bedrijven als lid toelaten – tegen betaling. Let wel, we gaan ondernemingen vooraf screenen. De zorggebruiker moet in alles centraal staan en er beter van worden. Ondernemingen die samen met ons en onze leden willen nadenken en oplossingen zoeken, zijn van harte welkom. Daarnaast hebben we ook partners waarmee we ons netwerk delen en samen activiteiten organiseren: Flanders Care en het Innovatiecentrum bijvoorbeeld, maar ook Zorgnet-Icuro en het Vlaams Welzijnsverbond.

Waar wil In4care over vijf jaar staan?
We willen het single point of contact zijn voor iedereen die wil ondernemen in zorg en welzijn. Onze ambitie is om mensen en middelen samen te brengen. Uiteraard willen we tegen dan ook enkele mooie projecten hebben gerealiseerd met onze leden, die tegen dan overigens met 1.000 zullen zijn (lacht).

Wat is de moeilijkste hindernis om te nemen voor In4care?
Ach, obstakels zijn er altijd en overal. We proberen van alles op te zetten en te organiseren, vaak voor de eerste keer. Het is belangrijk om hierbij als organisatie zelf ook heel wendbaar te zijn en dat lukt wonderwel, gedragen door een enthousiaste raad van bestuur. Onze grootste uitdaging is ervoor te zorgen dat al onze leden goed op de hoogte zijn van wat we doen en van wat ze van ons mogen verwachten. Dat zal een volgehouden inspanning vergen. Maar dankzij onder meer Zorgnet-Icuro hoeven we niet van nul af aan te beginnen. We kunnen gebruikmaken van bestaande structuren, netwerken en communicatiekanalen. We hebben ondertussen heel veel contacten kunnen leggen met erg gedreven en gepassioneerde mensen en collega’s. Ons netwerk groeit elke dag. Met relatief weinig middelen kunnen we samen op relatief korte termijn écht de bakens verzetten.

Ook lid worden van In4care? Gratis voor zorg- en welzijnsvoorzieningen. Zie www.in4care.be.

TEKST: FILIP DECRUYNAERE