OPINIE

Leeftijdsdiscriminatie in de zorg

Juli 2021

Meer dan ooit tevoren stonden de ouderen tijdens het afgelopen jaar in de belangstelling. Er was uiteraard de impact van het coronavirus op de ouderen en de woonzorgcentra. Maar ook opvallend: steeds meer stemmen en opinies weerklinken over de manier waarop we kijken naar ouderen en ouder worden, de framing, de beeldvorming… De al dan niet bekende Vlamingen die publiekelijk hun ongenoegen ventileren over het verplichte pensioen zijn allang niet meer op één hand te tellen. Rode draad doorheen de verhalen is het niet willen afgeschreven zijn, de leeftijdsdiscriminatie die ouderen ervaren, de figuurlijke schotten tussen de levens vóór en na het pensioen… Ageism eist stilaan zijn plaats op in het maatschappelijk debat. Terecht. Ook de Wereldgezondheidsorganisatie publiceerde onlangs een lijvig rapport met aanbevelingen om leeftijdsdiscriminatie aan te pakken.

“Iedereen wil oud worden, maar niemand wil oud zijn”, luidt de boutade. Onze kijk op ouderen bepaalt ook onze kijk op ouderenzorg. En die is heel vaak negatief, met een vaak uitgesproken aversie tegen vormen van collectieve zorg, waar veel kwetsbare mensen samenkomen. We hebben het immers moeilijk om geconfronteerd te worden met ouderdom, aftakeling en een verlies van mogelijkheden en participatie aan het maatschappelijk leven. Het is goed dat het bewustzijn groeit, dat we het thema niet uit de weg gaan, dat steeds meer ouderen zelf aangeven dat ze zich gediscrimineerd voelen en hun wensen en verlangens uiten.

Het wordt hopelijk de komende jaren een pittig debat, ook in de zorg. Er is immers geen ontkomen aan: het aantal mensen op hoge en heel hoge leeftijd zal in Vlaanderen de komende decennia stijgen. De eerste jaren nog voorzichtig, maar vanaf 2030 explosief. Dat zal – nog veel meer dan nu – een impact hebben op de hele gezondheidszorg, niet alleen op de woonzorgcentra of de thuiszorg. Ons zorgmodel, dat nog altijd veel nadruk legt op acute zorg vanuit een specialistische en vaak gefragmenteerde blik, is niet aangepast aan de toestroom van de babyboomgeneratie die stilaan op leeftijd komt. “Door een 80-jarige dezelfde zorg te bieden als een 16-jarige bied je geen gelijkwaardige zorg”. Aan het woord in Zorgwijzer 98 is een geriater met een vurig pleidooi voor een holistische benadering van ouderen.

We staan voor uitdagende jaren. Hoe zullen we in pakweg 2040 omgaan met de ouderen in de samenleving? Hoe zullen we aankijken tegen oud worden? Hoe zullen we het zorgsysteem aangepast hebben aan een steeds groter wordende groep mensen met chronische aandoeningen? Het is onze verantwoordelijkheid om die oefening niet uit de weg te gaan en bakens uit te zetten voor de toekomst. Laat de voorstellen voor verandering maar komen. Omdat ouderen recht hebben op kwaliteitsvolle zorg en leeftijdsdiscriminatie in de zorg geen issue mag zijn.   

MARGOT CLOET • GEDELEGEERD BESTUURDER