25 oktober 2018

NIEUWE ZIEKENHUISWET VERWACHT TEGEN EIND 2018

ARTSEN PARTICIPEREN OP ALLE NIVEAUS

Komt de langverwachte nieuwe ziekenhuiswet er dan toch voor eind 2018? Prof. Tom Balthazar, stafmedewerker gezondheidsrecht bij Zorgnet-Icuro, heeft er goede hoop op. Dan is er eindelijk een wettelijk kader voor de ziekenhuisnetwerken die overal ontstaan. Al is de kous daarmee nog niet af. Er moeten immers nog uitvoeringsbesluiten volgen en ook Vlaanderen heeft via de erkenningsnormen nog een belangrijke vinger in de pap te brokken.

“Het ontwerp van de wijziging op de ziekenhuiswet is op 20 juli goedgekeurd door de ministerraad”, zegt Tom Balthazar. “In de nieuwe wet worden alle ziekenhuizen verplicht om deel uit te maken van een loco­regionaal ziekenhuisnetwerk. Dat houdt ook in dat geen enkel ziekenhuis uitgesloten mag worden. De wet legt ook enkele basisregels vast. Zo komt er verplicht een rechtspersoon boven de ziekenhuizen, die op zich onafhankelijke organisaties blijven. Voorts geeft de wet een kader voor de verdeling van de zorgopdrachten en de afspraken met de referentieziekenhuizen. Die verdeling en die afspraken moeten in overleg met alle artsen gebeuren. In de eerste plaats gaat het dan over klinische samenwerking. Wat, waar en met wie: het is mee aan de artsen om daarover te beslissen.”

“Alle ziekenhuizen beseffen dat het in ieders belang is om zoveel mogelijk in consensus te beslissen. Toch zullen onvermijdelijk ook moeilijke knopen moeten worden doorgehakt. Het valt niet uit te sluiten dat sommige beslissingen voor bepaalde artsen moeilijk verteerbaar zullen zijn. Je kan simpelweg niet alle diensten in vijf ziekenhuizen van één netwerk blijven aanbieden. Dat worden nog moeilijke onderhandelingen.”

“De aangepaste ziekenhuiswet legt ook de krijtlijnen vast van de participatie van de artsen in de netwerken. Zo moet de raad van bestuur van een netwerk minstens uit één derde mensen met een ‘expertise in de gezondheidszorg’ bestaan. Minimum één van hen moet een arts zijn, die geen deel uitmaakt van een van de ziekenhuizen van het netwerk. Dat lijkt me een goede zaak. Die raad van bestuur zal immers ook keuzes moeten durven maken waarmee niet alle artsen gelukkig zijn. Een niet-betrokken arts is in die context een meer objectieve gesprekspartner en bestuurslid.”

MEDISCHE NETWERKRAAD

“Naast de raad van bestuur komt er een medische netwerkraad: een medische raad op netwerkniveau. De afzonderlijke medische raden kunnen, als ze dat willen, zelfs eigen bevoegdheden afstaan of ‘overhevelen’ naar de medische netwerk­raad. Die nieuwe raad heeft overigens enkele belangrijke adviesbevoegdheden, bijvoorbeeld bij de aanstelling van een netwerkhoofdarts en bij de verdeling van de zorgopdrachten.”

“Nieuw is het consensusmodel. Dat bepaalt dat de raad van bestuur en de medische netwerkraad drie maanden moeten zoeken naar een consensus. Lukt dat uiteindelijk toch niet, dan volgt een vrij zware procedure. Dat baart Zorgnet-Icuro wat zorgen. Want de materies waarover de medische netwerkraad mogelijk een verzwaard advies kan uitspreken, zijn sterk uitgebreid. Een verzwaard advies is er als twee derde van de medische raad zich verzet tegen een voorstel van de raad van bestuur van het netwerk. Van de achttien adviesbevoegdheden van de ‘gewone’ medische raad waren er maar zes die in aanmerking kwamen voor een verzwaard advies. In de medische netwerkraad kan een verzwaard advies voor zestien van de achttien bevoegdheden. Bijvoorbeeld voor de aanstelling van een individuele arts, voor de verbouwingen in het ziekenhuis en voor alle overeenkomsten met derden. Zorgnet-Icuro is een groot voorstander van overleg en het streven naar consensus, maar ziet ook het gevaar van een moeilijke besluitvorming of zelfs een juridisering die verlammend kan werken.”

TIMING

“Het ontwerp van wijziging op de ziekenhuiswet moet nog worden besproken in de parlementaire commissie. Dat gebeurt allicht in november. In principe kunnen dan nog wijzigingen aangebracht worden. Het doel is om tegen eind dit jaar de nieuwe wet definitief gestemd te krijgen.”

“De ziekenhuiswet is federaal, maar de normen voor erkenning en de beslissing over de erkenning zijn gemeenschapsbevoegdheden. Vlaanderen bepaalt dus mee het tempo van de uitvoering van de ziekenhuiswet. In de wandelgangen wordt eind 2020 naar voren geschoven als datum waarop de hele netwerkstructuur met alles erop en eraan actief moet zijn, inclusief raad van bestuur, medische netwerkraad en een netwerkhoofdarts.”

“Ook andere elementen zijn met de ziekenhuiswet nog niet helemaal duidelijk. Veel zal immers nog in uitvoeringsbesluiten moeten worden gegoten. Vooral het verdelen van de zorgopdrachten in locoregionale en supraregionale opdrachten wordt daarbij nog erg belangrijk.”

TEKST: FILIP DECRUYNAERE • BEELD: PETER DE SCHRYVER