4 juli 2017

MILIEU EN PREVENTIE KRIJGEN MEER AANDACHT

KLIMAATDOELSTELLINGEN OOK PRIORITEIT IN DE ZORG

Zorgnet-Icuro bestrijkt als koepelorganisatie heel wat kennisdomeinen. Milieu en preventie krijgen de komende jaren in elk geval meer aandacht. Op beide terreinen worden van de zorgvoorzieningen veel inspanningen verwacht. Zorgnet-Icuro wil hiervoor zoveel mogelijk de krachten bundelen, kennis delen en samen met andere partners een gids zijn in die complexe materie. Stafmedewerker technologie en innovatie Peter Raeymaekers maakt zich alvast klaar voor een druk najaar.

Wie het hart op de goede plaats heeft, draagt niet alleen zorg voor mensen, maar ook voor de planeet. Duurzaamheid en energiebesparing zijn in veel organisaties al enkele jaren een prioriteit, maar we zullen met z’n allen een tandje moeten bijsteken. De milieudoelstellingen van Parijs om de globale klimaatopwarming tegen te gaan, kunnen alleen worden gehaald met een gezamenlijke inspanning. Ook de zorgvoorzieningen moeten hun duit in het zakje doen. De Vlaamse overheid heeft hiervoor weliswaar een budget van 23 miljoen euro vrijgemaakt, maar er is voor elke organisatie werk op de plank.

“De zorgvoorzieningen hebben zich ertoe verbonden om het energieverbruik en de uitstoot van CO₂ te reduceren, zodat Vlaanderen zijn klimaatengagement dat werd afgesproken op de Klimaattop in Parijs, kan waarmaken. Die doelstellingen gaan vrij ver en zullen concrete acties vergen. Het zal niet vanzelf gaan. Zo moeten de voorzieningen hun energieverbruik jaarlijks met gemiddeld 2% terugdringen, net als de Vlaamse overheid. Elke voorziening moet ook een klimaatverantwoordelijke aanstellen, die het thema belichaamt binnen de organisatie. Hij is verantwoordelijk voor de uitwerking van een klimaatvisieplan, dat vanaf 2020 verplicht is. Dat plan bevat elementen zoals energiebeheer, mobiliteit en aankoopbeleid en laat niet alleen toe de eigen prioriteiten te bepalen, maar ook om zich te vergelijken met de rest van de sector”, vertelt Peter Raeymaekers.

ENERGIESCAN

“Organisaties die dat willen, kunnen een energiescan laten uitvoeren op kosten van de Vlaamse overheid. De scan biedt een energieprestatiediagnose en concrete tips voor energiebesparende maatregelen. Hebben die maatregelen een terugverdientijd van minder dan vijf jaar, dan is de organisatie verplicht om die te nemen. Doe je dat niet, dan moet je toch de kosten van de energiescan terugbetalen. Hebben de voorgestelde maatregelen een terugverdientijd van vijf tot acht jaar, dan zullen de organisaties een beroep kunnen doen op een ‘rollend fonds’ dat wordt opgericht. De overheid heeft zich daartoe geëngageerd. De eerste projecten lopen ondertussen. Het is voorlopig niet verplicht om hieraan mee te werken, maar elke organisatie zal hoe dan ook een inspanning moeten doen. Alle organisaties worden op termijn ook gemonitord door de overheid. Een datum daarvoor is er nog niet, maar het energieverbruik zal nauwlettend worden opgevolgd.”

“Zorgnet-Icuro neemt het op zich om de informatie van de overheid op maat van de voorzieningen te brengen. Ook voor ons is dit domein vrij nieuw, maar we zullen de nodige competenties ontwikkelen, zodat we alle organisaties met raad en advies kunnen bijstaan. Vanuit Zorgnet-Icuro gaan we ook gezamenlijke initiatieven nemen, collectief voor alle leden. We willen kennis en expertise delen, bijvoorbeeld over mogelijkheden voor hernieuwbare energie. We gaan de krachten bundelen en waar mogelijk ook gezamenlijk met leveranciers en andere partners onderhandelen. Zo hoeft niet elke organisatie het warm water uit te vinden of zijn weg in die complexe materie te zoeken. Vanaf september zullen we onze leden geregeld op de hoogte houden van initiatieven hieromtrent.”

MEER UITWISSELING

Kennis en ervaring uitwisselen is trouwens een van de aandachtspunten uit de recente bevraging van de preventieadviseurs en de milieucoördinatoren in de voorzieningen. Peter Raeymaekers: “De leden hebben via onze enquête laten weten dat ze hierrond meer initiatieven willen. Op regionaal niveau zijn er vandaag beperkte uitwisselingen, maar we willen de kennisdeling naar een hoger niveau tillen. Alles wordt met de dag complexer, de nood aan goede informatie neemt toe. Daarom zullen we per provincie overlegmomenten organiseren met de preventieadviseurs en de milieucoördinatoren. Beide functies leunen dicht bij elkaar aan en zijn dikwijls verenigd in dezelfde persoon. We zijn de namen en contactgegevens van die mensen aan het verzamelen. Door de overlegmomenten provinciaal te organiseren, willen we de drempel voor deelname zo laag mogelijk houden. We voorzien ook aparte luiken voor ziekenhuizen en voor de ouderenzorg: sommige thema’s overlappen, maar andere zijn erg verschillend.”

“Een tweede aandachtspunt is informatie op maat. Tot nu waren onze nota’s volledig en dus erg gedetailleerd. Door de veelheid aan informatie die via allerlei kanalen wordt verspreid, biedt deze aanpak steeds minder meerwaarde. Op verzoek van de leden gaan we kortere nota’s met de essentie verspreiden, veeleer als een signaal dat er iets op til is, met ook de vertaling naar de voorzieningen: ‘wat betekent dit voor mij?’ Zo krijgen de nota’s een grotere meerwaarde, met ook concrete adviezen over wat de voorzieningen met de informatie moeten doen en waar ze meer achtergrond kunnen vinden indien nodig.”

“Een derde punt waaraan we werken, is de uitbouw van de collectieve kennis. Herinner je het sjabloon voor het afschakelplan dat we twee jaar geleden opstelden, toen het gevaar van een grote elektriciteitsonderbreking dreigde? Elke voorziening moest zich hierop voorbereiden, maar we hebben toen een template gemaakt die elk naar de eigen situatie kon vertalen. Dat werd door de leden erg op prijs gesteld. We gaan meer van dat soort initiatieven nemen. Het spaart tijd en kosten uit voor de organisaties.”

“Tot slot gaan we als Zorgnet-Icuro meer samenwerken met andere deskundige partners, zoals VMx (de beroepsvereniging van de Vlaamse milieucoördinatoren), Prebes (de vereniging van preventieadviseurs) en Zorg.tech (nieuwe naam van de vereniging voor technische diensthoofden in zorgvoorzieningen, het vroegere VTDV). Die verenigingen hebben heel wat technische competentie in huis, terwijl wij sterk zijn in het beleidsmatige en het uitvoerende. Krachtenbundeling is dus ook hier aangewezen”, besluit Peter Raeymaekers.

TEKST: FILIP DECRUYNAERE