26 september 2017

HET BELANG VAN LOTGENOTENCONTACT IN HERSTEL PSYCHISCHE KWETSBAARHEID

OPGANG LANCEERT "WEER-OP-GANG-KAART"

OPGanG, de Open Patiëntenkoepel Geestelijke Gezondheid, is ervan overtuigd dat lotgenotencontact van onschatbaar belang is in het herstel van mensen met een psychische kwetsbaarheid. Niet iedereen vindt echter de weg naar de patiëntenverenigingen en daarom bieden ze met de “weer-op-gang-kaart” een toegangspas naar zelfhulpgroepen rond geestelijke gezondheid. Patrick Colemont, projectverantwoordelijke van OPGanG bij het Vlaams Patiëntenplatform, licht het belang ervan toe.

Het duurt soms vijf à tien jaar voor iemand met een psychische kwetsbaarheid op de hoogte is van een lotgenotengroep. “Omdat ze er niet over worden geïnformeerd, doordat ze te weinig bekend zijn of er schroom is om mensen ernaar door te verwijzen”, vertelt Patrick Colemont.. “Maar eens de drempel is overwonnen, vinden ze er wel heel veel steun.”

BEKENDMAKEN LOTGENOTENGROEPEN

De behoefte aan lotgenotengroepen is volgens Patrick Colemont zeker aanwezig. “Het is niet zo dat zelfhulpgroepen alle steun kunnen bieden. Mensen zullen nog steeds bij een hulpverlener terecht kunnen om problemen te bespreken. Ze worden vaak ondersteund op medicatievlak en doen aan zelfmanagement. Maar daarnaast is lotgenotencontact anders dan met een hulpverlener. Mensen begrijpen elkaar soms al met een halve zin. Signalen, symptomen en hoe ermee om te gaan zijn gemakkelijker om uit te wisselen met en te aanvaarden van lotgenoten. Er heerst soms de vrees dat mensen in die groepen elkaar juist dieper de put in duwen, maar uit onderzoeken en verslagen blijkt net het omgekeerde. Ze vinden er veel steun en het zelfbeeld verbetert alleen al doordat men niet alleen is. Op die manier wordt ook voor een stuk aan zelfzorg gedaan.”

Het is een van de doelstellingen van OPGanG om zelfhulpverenigingen rond geestelijke gezondheid beter bekend te maken en hen daarin te ondersteunen. “Als mensen uit opname komen, krijgen ze van de voorziening een kaart met daarop de doorverwijzing naar de OPGanG website met de online kaart. Op die landkaart staan alle voor ons bekende zelfhulpgroepen  in de geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg. Ook initiatieven van ervaringsdeskundigen  hebben we op de kaart gezet.”

We vragen aan de voorzieningen dat ze niet  alleen openstaan voor het initiatief, maar ook bereid zijn om de kaart te verdelen. “Een patiënt krijgt bij een opname een hoop informatie over zaken als huisregels en onderzoeken. Als hij vertrekt krijgt hij veel minder informatie en sturingen riskeert hij in een vacuüm te komen. Net daar kunnen lotgenoten invulling geven. Het is belangrijk dat de psychiatrische ziekenhuizen en medewerkers de rol op zich nemen om de kaart mee te geven aan patiënten die vertrekken of steun zoeken.

EFFECT VAN DOORVERWIJZING

De brieven zijn afgelopen augustus vertrokken naar de psychiatrische ziekenhuizen. “We wilden eerste de website op punt stellen en de kaart aftoetsen. Het project is dus nog vrij jong, maar de eerste reacties zijn positief. Het is belangrijk om een contactpersoon te vinden waarmee we kunnen overleggen over hoe vaak ze een pakket kaarten willen en of ze goed worden opgevolgd. We hebben in totaal zowat 35 psychiatrische ziekenhuizen aangeschreven en hopen op een goede respons. Over een half jaar zullen we evalueren hoeveel vraag er is. De echte resultaten zullen blijken als er meer vragen komen bij lotgenotengroepen. Dat zou aantonen dat doorverwijzen een effect heeft. We hebben er nu bewust voor gekozen om in eerste instantie de doelgroep te benaderen van mensen die uit opname komen. De volgende stap kan zijn om centra voor geestelijke gezondheid, psychologen en huisartsen te betrekken.”

TEKST: DEBORAH SCHOLLAERT