25 oktober 2018

VROEGTIJDIGE HERKENNING LEIDT TOT BETERE HULP

EHBP – EERSTE HULP BIJ PSYCHISCHE PROBLEMEN

Komt er na de EHBO-opleiding binnenkort ook een EHBP-opleiding voor Eerste Hulp Bij Psychische problemen? Op vraag van minister Jo Vandeurzen bestuderen alle betrokken actoren de mogelijkheden. Gorik Kaesemans, stafmedewerker GGZ bij Zorgnet-Icuro, leidt de stuurgroep.

“Het idee van een opleiding Eerste Hulp Bij Psychische problemen bestaat al langer”, vertelt Gorik Kaesemans. “De suggestie werd onder meer al in 2015 geopperd tijdens het voortraject van het congres Open Minds. Ondertussen hebben we dat plan verder onderzocht. Het idee krijgt steun uit politieke hoek, zowel bij meerderheid als oppositie. Minister Vandeurzen heeft alle betrokken actoren samengebracht. Het enthousiasme in de sector is groot.”

In een eerste stap hebben we de context, de doelstellingen en de doelgroepen in kaart gebracht. Daaruit kwamen vijf cruciale vragen naar voren:

• Wat zijn de prioritaire doelgroepen?
• Welke leerdoelen schuiven we naar voren?
• Welke thema’s en inhouden moeten dan ter sprake komen?
• In welke mate komen bestaande (buitenlandse) instrumenten daaraan tegemoet?
• En in welke mate zijn die instrumenten evidence-based onderbouwd?

“We zijn niet over één nacht ijs gegaan. Een twintigtal partners heeft een soortgelijke cursus gevolgd in Nederland. Daar zaten heel wat positieve elementen in, maar ook een aantal dingen waarbij we ons inhoudelijk en vanuit wetenschappelijke hoek vragen kunnen stellen. We onderzoeken hoe we op die uitdagingen een antwoord kunnen bieden om een goed evidence-based pakket te maken. Niet omdat wat we zelf doen per se beter is, maar wel omdat we een correcte onderbouwing heel belangrijk vinden net als een goede adaptatie naar Vlaamse context. Bij de Vlaamse projectpartners is trouwens heel wat expertise voorhanden die we optimaal willen integreren. Het Rode Kruis-Vlaanderen zet daar mee zijn schouders onder met zijn Centrum voor Evidence-Based Practice en zijn jarenlange ervaring in het geven van EHBO-opleidingen.”

BREDE DOELGROEP

“De doelgroep voor een EHBP-opleiding is eigenlijk heel breed. Iedereen zou zo’n opleiding moeten volgen, zoals iedereen ook baat heeft bij een opleiding EHBO. Net zoals een EHBO-opleiding mensen niet opleidt tot chirurgen of tot artsen die een diagnose kunnen stellen, zo blijft ook de ambitie van de EHBP-opleiding realistisch en beperkt. We willen vooral dat mensen iemand met psychische nood kunnen geruststellen, ondersteunen en doorverwijzen. Als iemand erg gespannen of in paniek is, kan je naar hem toestappen en op een gepaste manier vragen hoe het met hem gaat. Goed luisteren is ook een vaardigheid die je kan aanleren. Ten slotte kan je beginnende support geven: je maakt de persoon wegwijs of helpt hem om meer gestructureerde hulp te zoeken.”

“Hoewel de EHBP-opleiding voor iedereen bedoeld is, zien we als prioritaire doelgroepen die mensen die vanuit hun rol of maatschappelijke functie meer kans hebben om in contact te komen met mensen met een psychische nood. Denk aan maatschappelijk werkers, opbouwwerkers, loketbedienden bij het OCMW, ambulanciers, politiemensen, gezinswerkers ... Een andere doelgroep vormen mensen die dichtbij een patiënt staan: de partner, de familie en de directe context. Als we de gezondheidswijsheid bij die mensen kunnen verhogen met een EHBP-opleiding, dan is onze missie geslaagd. Als mensen psychische problemen herkennen, zullen ze minder vooroordelen hebben, wat tot minder stigma zal leiden en tot een grotere bereidheid om hulp te bieden op een goede, vaardige manier. De EHBP-opleiding die we voor ogen hebben, vergroot dus zowel de basiskennis als de basisvaardigheden.”

“Als mensen psychische problemen herkennen, zullen ze minder vooroordelen hebben, wat tot minder stigma zal leiden en tot een grotere bereidheid om hulp te bieden op een goede, vaardige manier.”

“Uit gesprekken met de klankbordgroep en uit een online bevraging kwamen ook de huisartsen als prioritaire doelgroep naar voren. Huisartsen signaleren dat ze best wat meer kennis en informatie over GGZ-problemen kunnen gebruiken. Eigenlijk zou dat ook in het curriculum van de artsen opgenomen moeten worden, want een van de eerste tips van een EHBP-opleiding als je merkt dat iemand hulp nodig heeft, is om erover te praten en hem te adviseren even bij de huisarts langs te gaan. De huisarts speelt met andere woorden een cruciale rol in de eerste lijn en is een belangrijke partner in elk EHBP-programma.”

PARTNERS IN HET EHBP-PROJECT

De stuurgroep van het project is samengesteld uit vertegenwoordigers van de zorggebruikers (pa­tiënten- en familieverenigingen), de Vlaamse Vereniging voor Geestelijke Gezondheid (VVGG), de Federatie Diensten Geestelijke Gezondheid (FDGG), het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie (VLESP), het Vlaams Instituut Gezond Leven, het Vlaamse Kenniscentrum Eetexpert, het Vlaams expertisecentrum voor alcohol, illegale drugs, psycho­actieve medicatie, gokken en gamen (VAD) en Zorgnet-Icuro. Ook Rode Kruis-Vlaanderen en het Centrum voor Volwassen Onderwijs – Sociale School Heverlee zijn partners.

TEKST: FILIP DECRUYNAERE