ZORGRADEN UIT DE STARTBLOKKEN: WEST-MEETJESLAND

"Bereidheid om samen te werken is groot"

Oktober 2020

In de eerstelijnszone West-Meetjesland zit Elke Vastiau de zorgraad voor. Zij is directeur van wzc Onderdale in Ursel dat behoort tot de groep vzw Zorg-Saam. “Natuurlijk betekent dit een engagement en een investering in tijd en middelen. Maar ik geloof erin,” zegt ze enthousiast.

“Het Meetjesland had al een traditie van samenwerking in zorg en welzijn en dat heeft ons goed geholpen bij de opstart van de eerstelijnszone en de zorgraad,” zegt Elke Vastiau. “’Alleen ga je sneller, samen kom je verder,’ luidt ons devies. Hoewel de officiële oprichting van de zorgraad in volle coronatijd gebeurde, werkten we al drie jaar in een voortraject. Met het veranderteam hebben we gebouwd aan een stevig draagvlak bij alle actoren. Wat ons drijft, is wat ons bindt: er zijn voor de persoon met een zorg- en een ondersteuningsnood en de wil om goede zorg te leveren. Zowel in zorg als welzijn bestaan er al heel veel knappe dingen, maar we weten het niet altijd van elkaar. En dus kunnen we ook niet altijd optimaal doorverwijzen.”

“De samenwerking verloopt heel goed. Iedereen draagt zijn steentje bij. Corona heeft natuurlijk de plannen wat veranderd en helaas moeten we veel tijd steken in praktische dingen zoals statuten, een beleidsplan en een erkenningsdossier. Maar we maken ook tijd om elkaar nog beter te leren kennen en om af te stemmen. Al is het niet altijd evident als je niet fysiek kan samenkomen.”

“We streven naar een zo breed mogelijke gedragenheid en samenwerking. Zo hebben wij ervoor gekozen om ook de ziekenhuizen te betrekken, al is dat niet verplicht. Covid-19 heeft nog maar eens getoond hoe nodig samenwerking is.”

“Vandaag ligt de focus bijna uitsluitend op corona. We zijn nauwelijks uit de startblokken, maar we krijgen van de overheid al concrete en dringende opdrachten. Dat heeft voor- en nadelen. Enerzijds liggen de verwachtingen hoog en is het meteen alle hens aan dek. Anderzijds hebben we erg snel moeten schakelen. We coördineren vraag en aanbod in de eerstelijnszone en we werken mee aan de contact tracing. We zien ook direct de positieve resultaten. Het is pas in de samenwerking op het terrein dat het vertrouwen groeit, dat we elkaar echt leren kennen en dat we wegkomen van ons eilandje.”

Eigen rol overstijgen

Voor een directeur van een woonzorgcentrum is het voorzitterschap van een zorg-raad geen evident engagement. Of toch? Elke Vastiau: “Je kan daar op verschillende manieren naar kijken. Natuurlijk vergt dit een zeker engagement en een investering van tijd en middelen. Maar ik geloof in deze samenwerking. Ik ben er rotsvast van overtuigd dat een betere afstemming leidt tot een betere kwaliteit van zorg en ondersteuning. Zeker als we bovendien de personen met een zorg- en ondersteuningsnood betrekken. Ik heb trouwens wel wat ervaring in lokale besturen en in zorg en welzijn. Ik begeef me dus niet helemaal op onbekend terrein.”

“Er is een open oproep geweest om lid te worden van de zorgraad. Van elk raadslid verwachten we dat hij zijn persoonlijke rol overstijgt en oog heeft voor het bredere perspectief. Zo ben ik zelf niet de vertegenwoordiger van het woonzorgcentrum, maar van de ruime ouderenzorg en nog breder. In aanloop naar de zorgraad hebben we veel overleg gepleegd met de achterban. We hebben iedereen gevraagd naar zijn of haar verwachtingen. Samen kiezen we zowel voor verbreding als voor verdieping van de samenwerking. We kunnen elkaar inspireren en versterken. Woonzorgcentra en voorzieningen voor personen met een handicap bijvoorbeeld, hebben vaak dezelfde vragen en staan voor dezelfde uitdagingen. Denk aan een bezoekregeling tijdens de coronaperiode. In het Meetjesland hebben we het geluk van heel betrokken mensen te vinden. Bijvoorbeeld bij de zorgvragers en de mantelzorgers. Ook zij overstijgen hun persoonlijke situatie en komen op voor de veel grotere groep van lotgenoten. Ze kunnen hiervoor terugvallen op een groter netwerk. Ze krijgen ook steun van het Vlaams Patiëntenplatform.”

“Wij hebben er met onze zorgraad voor gekozen om ook de ziekenhuizen te betrekken, al is dat niet verplicht. We streven naar een zo breed mogelijke gedragenheid en samenwerking. Covid-19 heeft nog maar eens getoond hoe nodig dat is. Het Covid-team van onze eerstelijnszone heeft afspraken gemaakt met de ziekenhuizen. Dat je dat niet afzonderlijk hoeft te doen, maakt een groot verschil. Ik hoop en ik droom dat we met de zorg-raad oplossingen kunnen aanbrengen voor een aantal concrete uitdagingen van afstemming, zorggarantie en continuïteit. De zorgraad biedt een forum waar alle actoren elkaar op een constructieve manier kunnen vinden. Het klinkt idealistisch, maar ik geloof dat we stap voor stap aan het vertrouwen kunnen werken met beide voeten in de praktijk. Ik voel een grote bereidheid om samen te werken. De dingen die goed lopen moeten we behouden; wat beter kan, gaan we samen aanpakken.”

“Uiteindelijk werken wij in de eerstelijnszone voor alle mensen. Iedereen heeft vroeg of laat een zorg- of ondersteuningsnood. Sommige mensen vinden gemakkelijk hun weg in het aanbod, andere mensen hebben het daar moeilijk mee. Wij moeten de drempels weghalen en de hulpverlening brengen waar ze nodig is. De verwachtingen zijn hoog. Het zal tijd vergen. We gaan democratisch aan de slag, en dat willen we zo houden. Niet gemakkelijk misschien, maar moeilijk gaat ook.”

• Eerstelijnszones en zorgraden: wat voorafging
• Kristof Galle, voorzitter Eerstelijnszone Scheldekracht: “Eerstelijnszones krijgen veel appreciatie voor het geleverde werk.”

TEKST: FILIP DECRUYNAERE • BEELD: JONATHAN RAMAEL